İğneada Longoz Ormanları: Mucizevi Ekosistem

Mucize nedir sizce? Eğer mucizeleri nerede bulacağınızı bilmiyorsanız, onu çok uzaklarda aramayın. Mucize denizde, günbatımında, suda, ağaçta, çiçekte, doğadaki canlılarda, doğanın ta kendisinde.

Hayatımda ilk kez gitme fırsatı bulduğum İğneada Longoz Ormanları’nda kocaman ağaçların arasında yürürken, bir görünüp bir kaybolan güneş yüzüme vururken, kuş seslerini dinlerken, ağaçlara sarılırken, orman bir anda sahille birleşip toprak yerini kumullar ve kumsala bıraktığında Karadeniz’i izlerken, Longoz Ormanları’nın ekosisteminin hikayesini dinlerken, akan duran her suyla büyülenirken, bir dere gördüğümde çocuklar gibi sevinir, buz gibi suyla yüzümü yıkarken, tertemiz havayı içime çekerken, uçsuz bucaksız bir ormanın tüm güzelliklerini hücrelerimde hissetmeye çalışırken; doğanın mucizesine, cennetin ta kendisine tekrar tekrar şahit oldum, şanslıyım.

Denizi, gölleri, longoz ormanları, tarihi ve kültürüyle İğneada, coğrafi yalıtılmışlığı sayesinde bugüne kadar çok fazla bozulmadan korunabilmiş önemli bir doğal alana ev sahipliği yapıyor. Bir ekosistemler zinciri olan İğneada’da, longoz ormanları ve yaprağını döken orman ekosistemleri, tatlı ve tuzlu su gölleri, kıyı kumulları, tatlı ve hafif tuzlu bataklıklar bir arada bulunuyor. Türkiye’de longoz (subasar) özelliğe sahip alüvyal karakterdeki birkaç ormanlık alandan biri, aynı zamanda bir Milli Park olan İğneada Longoz Ormanları; Avrupa’da da nadir bulunan bir ekosistem. Dar bir alanda, birbirinden farklı ve yüksek koruma değerine sahip ekosistemlerin iç içe bulunması, bölgeyi yalnızca Avrupa ölçeğinde değil dünya ölçeğinde de önemli hale getiriyor.

Longoz (Subasar Ormanları)

Denize doğru akan derelerin getirdiği kumların birikerek kıyıda set oluşturması ve dere ağzını kapatması sonucu akarsuyun biriktiği yerde oluşan özel ve nadir rastlanan bir ekosistem. İğneada Longoz Ormanları, Yıldız Dağları’ndan Karadeniz’e doğru akan derelerin beslediği Erikli, Mert ve Saka Gölleri’nin, önlerindeki kumul dolayısıyla ilkbaharda fazla gelen sularla şişerek geriye doğru taşması ve düz araziyi kaplaması sonucunda oluşmuş.

Önemli kuş göç yolları üzerinde de bulunan bölge; gölleri, sazlık ve sulak alanları ile çok sayıda su kuşu ve yırtıcı kuşun yaşamsal bir konaklama alanı, özellikle de leyleklerin sonbahar göçünde geçiş yolu. Türkiye kuş varlığını oluşturan 465 kuş türünden yarıya yakını yıl içerisinde İğneada’da görülüyor. Bazı su kuşları ve yırtıcılar ise alanda üremekte. Burada görülen dokuz kuş, İğneada ekosisteminin sağlıklı işleyip işlemediğini gösteren gösterge tür olarak kabul edilmiş; bu türlerden Küçük Yeşil Ağaçkakan ülkemizde sadece Kuzey Trakya’da yayılış gösteriyor; Cüce Karabatak, Ak Kuyruklu Kartal ve Küçük Kerkenez ise Avrupa Kırmızı Listesi’nde nesli tehlike altında olan ve/veya tehlike altına girebilecek türler.

Lagün, göl ve dere gibi farklı sulak alanlarında bilinen 30’dan fazla balık türü yaşıyor; göller ve çevresindeki bataklıklarda birçok su bitkisi bulunuyor. İğneada ve çevresinde; tüm Türkiye’deki memelilerin 1/3’ünden fazlası, Trakya’daki memelilerin de yarısından fazlası barınıyor İğneada ve çevresinde ayrıca 300’den fazla böcek türü, Longoz ormanlarını çevreleyen göl ve bataklık alanlarıyla deniz arasında bir şerit oluşturan kıyı kumullarında ise 45’ten fazla bitki türü bulunuyor.

Ne yazık ki insanoğlu, doğanın kıymetini bilmek bir yana; hırslarıyla doğaya zarar vermek konusunda sınır tanımıyor. Doğanın bu muazzam mucizesi, bu benzersiz ekosistem; bu kez de ne yazık ki Nükleer Santral tehlikesiyle karşı karşıya. İğneada Longoz Ormanları’nı bu en güzel zamanlarında ziyaret etmeden önce, Nükleer Santrali yapımına karşı olan kampanyaları imzalamayı unutmayın.

California Walnut Commission’a ve Bukla Tur’a misafirperverlikleri için, rehberimiz Hüseyin Çomak’a verdiği değerli bilgiler için teşekkürler.

Kaynaklar: igneada.bel.tr ve Longozukoru.org