Kış Aylarında Mevsimsel Beslenme: Hangi Sebze ve Meyveler

Kış mevsiminin gelmesiyle birlikte beslenme şekillerimizdeki gözle görülür değişim kaçınılmaz oluyor. Havaların soğuması yağ ve karbonhidrat ağırlıklı besin tüketimine yöneltirken fiziksel aktivitelerimiz de hız kesebiliyor. Bunu sürekli hale getirmek bağışıklık sistemimizi ve dolayısıyla genel sağlık durumumuzu olumsuz yönde etkileyeceğinden mevsimsel beslenmeyi kavramak büyük önem taşıyor.

Mevsimsel beslenme isminden de anlaşılacağı gibi taze gıdaları mevsiminde tüketmeyi hedefliyor. Bu sayede gıdaların en lezzetli ve besleyici halini yeme şansına sahip oluyoruz. İlaçların en az seviyede olduğu bir tarım sürecinden geçtikleri için sağlıklı beslenirken üretim maliyetleri az olduğundan ekonomik anlamda da fayda sağlıyoruz. Yani zamanında bir besini tüketmek zincir halinde pek çok olumlu etkiyi de beraberinde getiriyor.

Kış ayları geldiğinde mevsimsel beslenmenin önemi de artıyor desek yanlış olmaz. Çünkü girişte de bahsettiğimiz gibi havaların hepimiz üzerinde bıraktığı yavaşlatıcı etkiler beslenme ve hareket şekillerimizi etkiliyor. Genellikle yaz aylarına girerken etrafta duyduğumuz formda görünme isteği ve diyet hazırlıkları biraz da bu mevsimdeki yanlış beslenme sonucu kilo alımından kaynaklanıyor. Ama her şeyden önemlisi mevsimsel hastalıkların ortaya çıktığı kış aylarında bağışıklık sistemimizi iyi derecede korumamız gerekiyor. Buna da kişisel ihtiyaçlarımız doğrultusunda dengeli beslenerek başlayabiliriz.

Kış aylarında hangi sebze ve meyveleri tüketelim?

Kışa girerken yaz ve sonbahar mevsiminden kalan meyvelere, otlara hasretle bakıyor olsak da aslında Aralık-Ocak-Şubat dönemi özellikle sebze açısından son derece verimli. Kök sebzeler, yeşil otlar ve narenciyelerin tezgahlara çıkmasıyla vitamin, mineral ve lif ihtiyacımızı karşılayacağımız pek çok besin bu aylarda bizi bekliyor.

Kök sebzeler: Besin değerleri yüksek, lif kaynağı ve koyu renkli olanları iyi birer antioksidan deposu olan bu sebzeleri tüketmenin tam zamanı. Pancar, havuç, kereviz, turp, patates, tatlı patates, rezene, şalgam, yer elması gibi sebzeleri ister zeytinyağlı olarak pişirebilir isterseniz de çorbalarını yapabilirsiniz.

Lahanagiller: Bu familyanın sebzeler lifli yapısıyla sindirim sistemine fayda sağlarken antioksidan içerikleriyle bağışıklık sistemine desteklerler. Beyaz lahana, mor lahana, kara lahana, Brüksel lahanası, brokoli ve karnabaharı sık sık öğünlerinize katarak yüksek oranda fayda sağlayabilirsiniz.

Taze otlar ve yeşillikler: Salataları birer öğün haline çeviren lezzetli yeşillikler en besleyici lif kaynakları arasında yer alıyor. Kalori bakımından düşük olmaları da kilo kontrolüne avantaj sağlıyor. Bu mevsimde ıspanak, marul, maydanoz, roka, tere, pazı ve kuzukulağı gibi yeşillikleri yemeklerinizde bol bol kullanabilirsiniz.

Narenciyeler: Kış aylarında mevsiminde meyvenin belki de en vitaminlileri tezgahlara çıkıyor. C vitamini deposu narenciyeler sayesinde doğal yoldan bağışıklık sistemimizi güçlendirebiliriz. Portakal, mandalina, limon, greyfurt, pomelo ve kumkuatın tam zamanı. Yine çok faydalı meyveler olan kivi ve nar ile narenciyeleri destekleyebilir, leziz taze meyve suları sıkabilirsiniz.

Lifli meyveler: Kış mevsimiyle özdeşleşen elma, armut, ayva ve muz lifli yapıları sayesinde bu dönem beslenme rutinlerine alınacak gıdalar arasında yer alıyor. Kalori değerlerini de göz önünde bulundurarak tatlı ihtiyaçlarınızı sağlıklı şekilde çözmenin yolu olarak da düşünebilirsiniz.

Sağlıklı yağlar: Sonbaharda hasat dönemi sona eren taze cevizi kış aylarının başında görmeye devam edebilirsiniz. Aynı zamanda yerli üretim avokadoyu da bu dönem hala görebilirsiniz. Sağlıklı yağlar bakımından zengin avokado ve cevizi yeterli miktarlarda öğününüze ekleyebilirsiniz.

Kış sebzeleri ve meyvelerini tüketmek için öneriler

Mevsiminde beslenmeyi daha lezzetli ve keyifli hale getirmek mümkün. Evde geçen kış günlerini mutfakta yaratıcılığını göstererek renklendirebilir ve bir yandan da sağlıklı beslenerek bağışıklık sisteminize iyilik yapabilirsiniz.

• Lakto-fermente turşu yaparak sebzelerin ömrünü uzatabilirsiniz. Aynı zamanda probiyotik tüketerek sindirim sisteminize fayda sağlayabilirsiniz. Pancar, beyaz lahana, kırmızı lahana ve turp ile yapılan lakto-fermente turşular çok leziz oluyor. Üstelik yapması kolay ve yemeye hazır hale gelmesi de uzun sürmüyor.
• Kök sebzeler ile sıcacık kış çorbaları yapabilirsiniz. Tatlı patates, kereviz ve havuç ile besleyici sebze çorbaları son derece doyurucu birer ana öğüne dönüşebilir.
• Kış türlüsü yaparak sebzelerin tatlarına varabilirsiniz. Zeytinyağlı olarak yapabileceğiniz gibi fırında da sebze türlüleri yapabilirsiniz. Brüksel lahanası, brokoli ve karnabahar ile çok lezzetli olacaklar.
• Yeşillikler ile yemeklerinizin yanına iyi eşlikçiler yaratabileceğiniz gibi salataları bakliyat desteğiyle birer ana öğüne çevirebilirsiniz. Roka, tere, maydanoz, marul ve kuzukulağından hazırladığınız ince kıyım bir salataya nar taneleri veya pancar turşusu ekleyerek görsel ziyafetler çekmenizi öneririz.

• Çiğ kabak salatası seviyorsanız kış aylarında bir de pancar, kereviz ve havuçla yapılan çiğ salataları deneyin. Bol limon ile taptaze hissettiren bir ana yemek eşlikçisi olacak.
• Mevsimin sebzelerini pişirirken taze zencefil, zerdeçal, biberiye ve kekik gibi aromatik ve faydalı bitkilerden destek alın. Özellikle sebze tüketmekle arası iyi olmayanlar bu sayede sevecekleri lezzetler yakalayabilirler.
• Reçel yapmak genellikle yaz mevsimiyle özdeşleşir ama kış aylarına özgü bazı meyveler ile tüm seneye yetecek şahane reçeller yapabilirsiniz. Portakal, mandalina ve ayva reçelleri yapmanın tam zamanı. Hatta birkaç narenciyeyi bir araya getirerek ekşisi bol marmelatlar da yapabilirsiniz. Denemediyseniz portakal kabuklu armut marmelatı yapmanızı da tavsiye ederiz.
• Balkabağı mevsimi kış aylarında da devam ediyor. Tatlısı ayrı çorbası ayrı güzel balkabağını çok seviyorsanız küçük parçalar halinde doğrayıp dondurabilirsiniz.
• Mevsiminde de olsa bazen aldığınız elmalar tahmininizden daha yumuşak çıkabilir. Çiğ tüketmeyi sevmediğiniz elmaları rendeleyip biraz limon suyu ve tarçınla düşük ateşte soteleyebilir ve sabah kahvaltılarınızda yulaf lapanıza ekleyebilirsiniz. Hatta büyük miktarlarda elma püresi yaparak keklerinizde, kurabiyelerinizde şeker alternatifi olarak kullanabilirsiniz.
• Kış demek kestane kebap demek. Kestanenin kalori değerlerini de göz önünde bulundurarak film gecelerinizde kestane kaçamakları yapabilirsiniz.