Cinsel tercihleri farklı bireylerin hak ve özgürlüklerini savunmak üzere tüm dünyada gerçekleşen Onur Yürüyüşü (Pride Parade) ilk olarak 1969’da, New York’ta başladı. 28 Haziran 1969’da sabaha karşı Greenwich Village’taki Stonewall Inn isimli gey bara sık sık düzenlenmekte olan polis baskınlarından biri daha gerçekleşti ve bu kez gey topluluk duruma sessiz kalmadı. Saldırının ardından Stonewall Ayaklanmaları olarak anılan çeşitli direniş eylemleri ve çatışmalar gerçekleşti. Ve bu tarih, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm dünyada eşcinsel hakları için önemli bir adım oldu.
Stonewall Ayaklanmaları’ndan bir yıl sonra, 28 Haziran 1970’de ilk Gay Onur Yürüyüşü New York’ta ve Los Angeles’ta gerçekleştirildi. Birkaç yıl içinde de ABD başta olmak üzere tüm dünyada LGBT haklarını savunan çeşitli dernekler kuruldu.
LGBT hakları için en önemli gelişmelerden biri Amerika Psikiyatri Birliği’nin, eşcinselliği, zoofili ve pedofili gibi cinsel bozuklukların da yer aldığı Davranış Bozukluklarının Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-II) listesinden çıkarması ile gerçekleşti.
Stonewall Ayaklanması’nın 10. yılında, cinsel kimliğini açıklayan eşcinsel belediye meclisi üyesi Harvey Milk suikastından sonra Lezbiyen ve Gay Hakları için ilk Ulusal Yürüyüş Washington’da gerçekleşti. Harvey Milk, LGBT bireylerin hak ve özgürlükleri konusunda unutulmaması gereken isimlerinden biri. Hatta LGBT’nin sembolü haline gelen gökkuşağı bayrağının tasarlanmasında da katkısı var.
Milk, LGBT bayrağının tasarlanması konusunda gey aktivist ve tasarımcı Gilbert Baker’dan yardım istemiştir. Baker’ın tasarladığı ilk bayrak her biri farklı renkte 8 dikey çizgiden oluşmuştur ve her renk ayrı bir anlam içermektedir: Pembe/ cinsellik, kırmızı/ hayat, turuncu/ şifa, sarı/ günışığı, yeşil/ doğa, turkuaz/ sanat, indigo/ sakinlik ve mor/ruh anlamındadır.
Baker’ın tasarladığı gökkuşağı bayrağı, ilk kez 25 Haziran 1978’de San Francisco Gay Parade’da kullanılmıştır. Bayrağın, bugünkü renklerinde ise pembe ve turkuazın eksikliğini fark ediyoruz. Ancak bunun dönemde bazı renklerde kumaş bulunamaması gibi teknik sebepler dolayısıyla böyle olduğunu hatırlatalım.
Baker’ın gökkuşağı bayrak tasarımında ise dönemin gey ikonlarından Judy Garland’dan ilham aldığı düşünülüyor. Ünlü yıldızın Stonewall Ayaklanması’ndan birkaç gün sonra ölmesi ve Oz Büyücüsü filminde söylediği “Over the Rainbow” şarkısı Baker’a ilham vermiş olabilir.
Bu yıllarda dünyada farklı cinsel tercihlere sahip bireylerin hak ve özgürlükleri konusunda pek çok gelişme yaşansa da, LGBT bireylerin bazı temel vatandaşlık haklarına sahip olmaları uzun bir zaman sonra gerçekleşti; evlilik gibi…
2000 yılında ilk eşcinsel evliliği kabul eden Hollanda’yı, Belçika ve Kanada’nın bazı eyaletleri izledi. Ardından 2004 yılının Mayıs ayında ABD’de ilk kez Massachusetts eyaletinde eşcinsel evliliği tanındı. 26 Haziran 2015 tarihli Onur Haftası’nda ise yasa, tüm ABD eyaletlerince kabul edildi.
Bugün Arjantin, Avustralya, Belçika, Brezilya, Kanada, Kolombiya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İzlanda, İrlanda, Lüksemburg, Malta, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Portekiz, Güney Afrika, İspanya, İsveç, Birleşik Krallık, ABD ve Uruguay’da eşcinsel evlilikleri yasal olarak onaylanmakta, Ermenistan, Estonya ve İsrail’de ise diğer ülkelerde evlenen eşcinsel çiftlerin evliliği geçerli sayılmakta.
Bugün, Onur Yürüyüşü’nün en büyük ve görkemlisi ise, Stonewall Ayaklanması’nın gerçekleştiği yerde, New York’ta yaşanmakta. New York’taki LGBT etkinliklerini düzenleyen Heritage of Pride (Gururun Mirası) tarafından gerçekleştirilen resmi yürüyüşe katılanlarsa elbette sadece LGBT bireyler değil; desteklemek isteyen tüm halk.
Çeşitli sivil toplum kuruluşları, sponsor markalar, politikacılar… Her yaştan ve kesimden insanın bir araya geldiği, insan hak ve özgürlüklerini, eşitliği savunan bu görkemli yürüyüşün, önümüzdeki sene Haziran ayının son haftasında 50. yılı kutlamaları da gerçekleşecek. 2019 yılında yolunu New York’a düşürecekler, seyahat planlamanızı yaparken bu tarihleri de hesaba katarsanız, unutulmaz bir deneyim yaşayabilirsiniz.
1 Temmuz Pazar günü saat 18:00’de İstanbul Beyoğlu’nda yapılması planlanan LGBTİ+ Onur Yürüyüşü onayı için İstanbul Valiliği’nden henüz net bir karar çıkmamış olmakla birlikte, bu hafta içinde şehirde pek çok söyleşi, panel, atölye çalışmaları, film gösterimleri ve partiler katılımcıları bekliyor. Salt Galata, Cezayir İstanbul, Üzüm Bar & Pub, Mecra İstanbul ve Roxy Club, hafta boyunca çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapan mekanlardan bazıları.
29 Haziran 22:00’de Roxy Club’ta düzenlenen Hormonlu Domates LGBTİ+ Fobi Ödülleri Töreni ve devamındaki parti, 30 Haziran 17:00’de Maçka Demokrasi Parkı’nda gerçekleşecek olan Vegan Piknik, yine aynı gün 22:00’de Citizen’da Sınırsız Parti ve 1 Temmuz yürüyüşünden sonra 22:00’de Roxy Club’da gerçekleşecek olan Kapanış Partisi “Sınır” heyecanla beklediğimiz etkinlikler arasında.
Bu içeriğin güncellendiği tarih 15/06/2019 01:18
Leave a Comment