Sonbahara adım adım yaklaşırken değişen mevsimle birlikte tezgahlara da yeni sebze ve meyveler ekleniyor. Yaz aylarının çok sevdiğimiz renkli gıdaları yerini sonbahar tonlarında daha topraksı sebzelere, vitamin deposu turunçgillere bırakıyor. Bağışıklık sistemimizi her zamankinden daha dirençli tutmamız gereken şu günlerde mevsimsel beslenme de önem taşıyor.
Hem sağlığımız hem de gezegenimizin geleceği için taze besinleri zamanında tüketmek en doğrusu. Biz de sonbahar boyunca karşımıza çıkacak sebze ve meyveleri sizin için sıraladık. Pazar fileleriniz hazırsa notlarınız almaya başlayabilirsiniz.
Mevsimsel beslenme nedir? Neden önemlidir?
Son yıllarda ismini daha da sık duyduğumuz bir kavram olan mevsimsel beslenme sağlıklı bir beslenme düzeninin temelini oluşturuyor. Kulağa sanki yeni bir ifadeymiş gibi gelse de aslında atalarımız bundan yüzyıllar önce de böyle besleniyordu. Doğada olması gerektiği şekilde ve zamanda yetişen gıdaların hasat zamanında toplanıp tüketilmesini kapsayan mevsimsel beslenme bize gıdaların en besleyici ve lezzetli halini sunuyor. Ancak tüketim çağıyla birlikte artık pek çok sebze ve meyveyi mevsimi dışında da tezgahlarda görüyoruz. Kaynakların yetmemesi işlenmiş üretime sebep olsa da yerel üreticileri ve ekolojik pazarları takip ederek mevsiminde hakiki sebze ve meyveye ulaşmak mümkün.
Bir ürünü mevsiminde tükettiğimiz zaman öncelikli olarak kendi vücudumuza fayda sağlıyoruz. İlaçların, kimyasalların minimumda olduğu bir tarım sürecinden geçtikleri için bu gıdaların besleyiciliği çok daha yüksek oluyor. Daha da önemlisi yerel ve mevsimsel ürün tüketerek doğaya da iyilik yapıyoruz. Meyvemiz, sebzemiz uzaklardan gelmediği için karbon ayak izini azaltıyor ve verimi arttırmak için yapılan yoğun katkı içeriklerini minimuma indirgeyerek de doğanın döngüsüne katkıda bulunuyoruz. Bir de işin ekonomik boyutu var elbette ki. Gıdaları mevsiminde tükettiğimiz zaman üretimdeki maliyetler de düşük olacağından ekonomik anlamda da fayda sağlayabiliyoruz.
Eylül ayında hangi sebze ve meyveleri tüketelim?
Sonbaharın en güzel zamanlarından biri için Eylül ayı desek yalan olmaz. Yazın sıcak günleri hala etkisini hissettirirken yavaş yavaş sararan yapraklar ve hafif akşam rüzgarları ile tatlı bir mevsim geçişi yaşanıyor. Bu geçiş tezgahlarda da kendini gösteriyor. Yazdan kalan günlerin rengini yansıtan sebze ve meyveler moralleri de diri tutuyor ve bize bereketli sofralar vaat ediyor.
- Eylül ayı meyveleri: Şeftali, incir, kızılcık, mürdüm eriği, üzüm, hünnap, kuşburnu, taze ceviz, taze fındık
- Eylül ayı sebzeleri: Mantar, bamya, barbunya, kabak, patlıcan, dolmalık biber, yeşil biber, kereviz
Bu ay mevsimini bitirmeye hazırlanan bamya ve domatesi bol bol tüketmenizi tavsiye ederiz. Kışlık olarak saklamak için de son zamanlar olduğundan ayıklayıp buzluklarınıza atmak faydalı olabilir. Eylül ayının besinleri besleyicilik açısından da bir harika. Koyu renkleriyle antioksidan kaynağı olan kızılcık, mürdüm eriği ve kuşburnu gibi bitkileri sık sık tüketmenizi öneririz. Antioksidanlar bağışıklık sistemini dirençli tutmanın anahtarlarından biri olduğu için mevsim geçişlerinde depolamak önem taşıyor.
Eylül, Omega-3 kaynağı sağlıklı yağlar açısından da bereketli bir dönem. Taze ceviz ve fındığı ara öğünlerinize eklemek iyi bir fikir olacaktır. Yüksek proteinli içeriği ile vejetaryenlerin de sıklıkla tükettiği mantar da sonbaharla birlikte altın dönemini yaşıyor. Temizleme ve ayıklama zahmetini azaltmak için büyük bir miktar mantarı soteleyip dondurabilirsiniz. Sonrasında ısıtıp yemeklerinizde kullanabilirsiniz.
Ekim ayında hangi sebze ve meyveleri tüketelim?
Bu ayla birlikte artık havaların serinliğini hissetmeye başlıyoruz. Hasta olmamak için dikkat etmemiz gereken bu geçiş havalarında neyse ki C vitamini deposu narenciyeler tezgahlara çıkıyor. Böylece vitamin ve mineral anlamında kuvvetli beslenerek bağışıklık sistemlerimizi dirençli tutmamız mümkün.
- Ekim ayı meyveleri: Greyfurt, limon, mandalina, nar, armut, muz
- Ekim ayı sebzeleri: Yer elması, karnabahar, havuç, pırasa, kırmızı turp, lahana, kıvırcık, ıspanak
Özlemle beklediğimiz narenciyeler vitamin ihtiyacımızı karşılamak için hazır şekilde bizi bekliyorlar. Kahvaltılarınıza greyfurt ekleyebilir veya ara öğünlerinizde mandalina tercih ederek bu ekşi ve faydalı meyveleri tüketebilirsiniz. Potasyum kaynağı muz aynı zamanda çok doyurucu bir meyve. Yulaflı kahvaltılara her zaman iyi bir eşlikçi olduğu gibi leziz smoothielerin de bazını oluşturur. Bir kısmını doğrayıp buzlukta saklayarak smoothie kaseleriniz için de hazırda tutabilirsiniz.
Zeytinyağlı yemekleri sevenler için sebzelerin lezzetinden bol bol yararlanılacak bir dönem Ekim ayı. Kabak, havuç, pırasa ve karnabahar çok leziz yemekler yapabilirsiniz. Lahana ile laktofermente turşu yapmayı deneyebilir ve doğal bir probiyotik kaynağı elde edebilirsiniz. Yeşillikler de tüm canlılığıyla farklı salatalar yapmak için göz dolduruyor.
Kasım ayında hangi sebze ve meyveleri tüketelim?
Kasım ayı ile birlikte artık soğuk kış günlerinin sinyalleri gelmeye başlıyor. Bazen güneş sürpriz yapıp içimizi ısıtsa da soğuğa alışmamızın gerektiği bu ay kendimizi iyi korumalı ve bağışıklık sistemimize fayda sağlayacak mevsimsel besinleri günlük öğünlerimizden eksik etmemeliyiz. Besleyici kök sebzeler ve bol vitaminli meyveler ile kışa sağlıkla ve lezzetle hazırlanabiliriz.
- Kasım ayı meyveleri: Portakal, nar, ayva, elma, kivi, nar, Trabzon hurması, kestane
- Kasım ayı sebzeleri: Brüksel lahanası, balkabağı, şalgam, patates, pazı, pancar
C ve E vitamini kaynağı kiviyi tüketmek için en uygun zamanlar bu ay itibariyle başlıyor. Aynı zamanda mis gibi portakalların da zamanı geliyor. Mevsimi kısa süren Trabzon hurmasını da sevenler kaçırmamalı, bol bol tüketmeli. Kışın simgelerinden biri olan kestane de yavaş yavaş görünmeye başlıyor. Evlere kapandığımız şu sosyal mesafeli günlerde kestane kebap kulağa çok keyifli gelmiyor mu?
Mor rengiyle çok iyi bir antioksidan kaynağı olan pancarın da zamanı geliyor. Haşlanmış veya fırınlanmış halde salatalarınıza ekleyebilir, turşu kurup stok yapabilirsiniz. Yeni yılın habercisi balkabağı da gün yüzüne çıkıyor. Kabak tatlısı sevenlerin en sevdiği dönemler diyebiliriz yani. Önceki ayın sebzeleri karnabahar, pırasa, lahana da tüm canlılığıyla tüketmeniz için pazarlarda, manavlarda sizi bekliyor.
Bu faydalı besinleri kapınıza kadar getirecek online alışveriş sitelerine göz atmak için yazımızı inceleyebilirsiniz;
Yorumlar